Catalogus der Lichtbeeldenvereeniging 1912-13 (1912)

ABM. ^ Wandelingen door Amsterdam zooals ’t was en zooals 't nu is. In aansluiting met de Oids voor Schoolwandelingeii door Amsterdam en Omstreken. Verder in bewerking. ABM.I. Algemeen overzicht en platteponden. 1 Kaart van Cornelis Anthonisz. 1536> voorstellende de ommuring van ’t einde der 15de eeu-w. Singel, Klo- veniersburgwal, Gelderschekade vormden de buitengrachten. De poorten zyn alle te zien; Haar- lemmerpo ort, J an Roodepoortstoren, Heiligewegspoort, Regulierspoort, Sint Anthonispoort. Zie de groote schepen in ’t IJ die dus tot aan de stad kwamen. In’tIJ lag een houten afsluiting, die ’snachts dicht ging. 2 Kaart gemaakt voor Pilips II Koning van Spanje in de 16 de eeuw. Dezelfde toestand als boven. Zie links de sloten met paden er langs en enkele huizen. Langs ’t water breidde de stad zich uit. Boven aan de Volen- wyck, waar de galg werd opgericht. 3 Kaart van de uitbreiding van 1593— de 12 bolwerken. Singel is binnen- gracht geworden, Heerengracht de buitengracht. De Lastage was al eerder ingebouwd, ’t Rapenburg is in ’t Oosten buitengracht geworden, zoodat ’t Waalseiland e'n Marken nu binnen de stad zyn. 4 Kaart als boven met het westelyk deel van den uitleg van 1610 aan- gegeven. Heeren-, Keizers- en Prinsengracht aangelegd tot aan de Leidschegracht. 5 Kaart van de uitbreiding van 1610, de grachten tot aan de Leidsche- gracht ingebouwd. 6 Kaart, waarop de uitbreiding van 1658 is aangegeven. De stad vertoont binnen de omwalling de vorm van de halve maan Marnixkade, Stad- houderskade, Mauritssingel vormen de buitensingels. 7 Kaart van de uitbreiding van 1658. Ongeveer 1672 waren de Heeren-, Keizers- en Prinsengracht tot aan den Amstel doorgetrokken en in- gebouwd. De voltooiing van de uit- breiding aan den overkant van den Amstel volgt pas in de I84eeeuw. 8 Kaart van Amsterdam in de 19^0 eeuw van -p 1872. 9 Kaart v. h. tegenwoordig Amsterdam. 10 Overzichtskaart der verschillende uit- breidingen — deze verschillend gekleurd. 11 Oude Haarlemmerpoort van ’t IJ af gezien, deze stond ongeveer op de plaats van de tegenwoordige Haar- lemmersluis aan ’t eind van de korte Nieuwend^jk waar ’t Singel in ’t IJ komt. 12 Nieuwe Haarlemmerpoort. De eerste poort van de uitbreiding van 1610, gebouwd door Hendrik de Keizer. Deze poort stond aan ’t einde van de Haarlemmerdyk by de Buiten- singel. Deze plaat stelt voor ’t gezicht op de poort van buiten gezien. Op den voorgrond twee herbergen. 13 Haarlemmerpoort met de bruggen, links op den achtergrond masten van visschersschepen. 14 HaarJ^emmerpoort, zoogenaamde Wil- lemspoort. Met ’t eerste station van den spoorweg naar Haarlem. 15 Zaagmolenpoortje met deel van de omwalling (geen muur) van den uitleg van 1610. + 1631 gebouwd. 16 Jan Roodepoortstoren, poort en de ommuring van de 15de eeuw. Maar de toren hier voorgesteld is in de 17de eeuw gemoderniseerd. 17 Raampoort, als ’t Zaagmolenpoortje, links de lakenramen. 18 Leidschepoort, met zoogenaamde Nieuwe Schouwburg op ’t Leidsche plein, prent uit de 18de eeuw. 19 Heiligewegspoort met huisjes buiten de poort. Dit is de 2de poort van dien naam. De eerste — die van de ommuring 16de eeuw - stond aan ’t eind van de Heilige weg by Singel. De tweede was die van de uitbreiding van 1593 — stond aan den hoek van ’t tegenwoordige Koningsplein en de Heerengracht. Deze is eerst door een steenen poort vervangen, maar na den uitleg van 1658 afgebroken — de Leidsche poort kwam er voor in de plaats.